Van het winnen van de prestigieuze Sony World Photography Prize tot het schrijven van een essay over kwantummechanica in de 21e eeuw: er is geen ontkennen aan dat artificial intelligence (AI) een steeds grotere rol vertolkt in onze wereld. Toch brengen de nieuwe technologieën ethische kwesties en vraagstukken met zich mee die momenteel onder de loep liggen bij techgiganten zoals Elon Musk en Geoffrey Hinton. Eén ding is zeker: generatieve AI is revolutionair en schudt de wereld wakker. Of we er klaar voor zijn, zal tijd ons leren.
Davy de Lepper | 04/05/2023
Zonder enige aankondiging was daar ChatGPT: een AI-tekstgenerator die de wereld wakker schudde, klaslokalen onveilig maakte en de originele invalshoek van dit artikel beter schreef dan ikzelf. Dit zette me aan het denken: wat is mijn functie nog als creative copywriter wanneer er een tool bestaat met miljoenen bronnen tot diens beschikking over een willekeurig onderwerp en in staat is schrijfstijlen toe te passen die variëren van academisch tot kinderklas in alle talen en zelfs computercode? Je bokst als het ware op tegen een onmenselijk superbrein. Ik besloot te duiken in het fenomeen AI met behulp van illustrerende AI-cases uit popcultuur. Met welke obstakels en kansen omtrent nieuwe AI-technieken hebben we momenteel te maken?
Het Hollywood narratief
Wat zie jij voor je als je denkt aan artificial intelligence? Mijn brein gaat automatisch naar de geschetste Hollywood-scenario’s. Films zoals Her, M3GAN en The Matrix waarin we de mens zien omgaan, worstelen en vechten tegen een enkele AI-entiteit. De misconceptie in popcultuur is dat AI niet te plaatsen valt binnen 1 scenario maar voorkomt in vele vormen en maten. Achter de digitale chatbot die je helpt met belastingzaken zit bijvoorbeeld een ander systeem dan de afbeelding generator die jouw selfie omtovert tot superheld. Voor de precieze definitie van ‘artificial intelligence’ vroeg ik hulp aan niemand minder dan vriend en AI-entiteit ChatGPT:
Artificial Intelligence (AI) is the ability of machines or computer programs to imitate human-like intelligence, encompassing tasks such as perception, decision-making, problem-solving, and learning. It involves the development of software or systems that can perform specific tasks or exhibit general intelligence, and is a rapidly advancing field with wide-ranging applications across various domains.
Maar wat is het snijvlak tussen imitatie en intimidatie wanneer de wereld nog geen wetten en limieten kent voor de verschillende AI-toepassingen?
Fake news en deepfakes
Behalve dat het een mens-imiterende intelligentie is, heeft AI de laatste tijd ook bewezen een visuele virale sensatie te zijn. Mijn persoonlijke favoriet was een commercial met de personages uit Harry Potter voor het Parijse haute-couture merk Balenciaga. Hetzelfde merk waarin we paus Francis zagen paraderen door Vaticaanstad. Eén van de meest realistische scenario’s vond ik die van ex-president Trump op de vlucht voor de politie in wat leek te zijn een nieuwe aflevering van Orange Is The New Black. Helaas, fake news. Alhoewel deze voorbeelden een komische kant tonen van AI-technieken, heeft elke medaille een keerzijde. Wat als de deepfake van Trump bijvoorbeeld verspreid zou zijn tijdens zijn presidentsverkiezingen? Misschien niet het beste voorbeeld, maar je snapt vast en zeker mijn punt. Fake news zal niet langer fake zijn als de massa het gelooft.
Zo was de wereld getuige van een hyperrealistisch fictief concert waarin aartsrivalen Kanye West en Drake optraden met duet WAP. Een salty collab die in de realiteit nooit had plaatsgevonden. Al eerder werd Drake geïmiteerd in een Canadees onderonsje met The Weeknd, waarin zowel schrijfstijl als stem werden verweven in een geheel fictieve disstrack genaamd “Heart on My Sleeve” over Selena Gomez. De hit die nooit had mogen zijn, werd na meer dan 600.000 unieke luisteraars en een verdienste van $1888,- (€1711,33) gehaald van verschillende streaming platforms. Deze zaak bewijst dat de YouTubes en Spotifys een onmisbare en morele rol gaan spelen in AI-kwesties.
Rechten en ethiek
In een interview met BBC zegt Universal Music Group (UMG) – het platenlabel van zowel Drake als The Weeknd – zelf ook al enige tijd te experimenteren met AI. Volgens hen gaat het vraagstuk momenteel over ethiek: aan wiens kant staan AI-ontwikkelaars op dit moment? Die van de muziekindustrie, artiesten en menselijke creatieve expressie, of de kant van deepfakers en fraudeurs? Want door een artiest te kopiëren, ontken je hen ook hun geld. Er bestaan namelijk wetten over copyrights, maar nog geen wetgeving over dit AI-imitatie. Deze infrastructuur van wetten en regels wordt vaak pas bepaald nadat een medium gepopulariseerd is. En dat is precies waar momenteel profijt van wordt gemaakt en een van de redenen waarom Elon Musk een petitie tekende tegen de ontwikkeling van AI in de komende zes maanden.
Iemand die deze ontwikkeling al eerder zag aankomen, maar optimistisch staat in het proces, is Holly Herndon. Herndon is een multidisciplinaire kunstenaar die op haar eigen stem experimenteert met AI-technieken onder alterego Holly+. In een interview met Document zegt ze het volgende:
“Vocal deepfakes are here to stay. A balance needs to be found between protecting artists, and encouraging people to experiment with a new and exciting technology.”
Volgens Herndon kan NFT-technologie een manier zijn om de originele artiesten een deel van de opbrengsten te geven bij de verkoop van AI-gegenereerde muziek. Zo liet Grimes – een artiest met één been in de toekomst en tevens het ex-liefje van Musk – weten 50% van haar royalties af te staan voor elke succesvolle AI-track met haar stem. Een aanpak die niet alleen bij haar branding past, maar ook nog eens economisch profijt oplevert.
AI is here to stay en alhoewel er bij sommigen terechte alarmbellen afgaan, brengen de nieuwe technieken ook mooie kansen met zich mee. Een paar voorbeelden van alledaagse toepassingen zijn het schrijven van e-mails, het organiseren van bronnen voor je thesis en plannen van workouts. En laten we voor de copywriters zoals onthouden: money can’t buy you taste and AI can’t generate a personality. Althans, zo sta ik erin.
Next up
The Grand Entrance of AI in Art. Wie zijn de pioniers die gebruik maken van nieuwe AI-technieken in kunst en hoe wordt er gedacht over rechten en eigenaarschap bij gegenereerde beelden?
Image Credits: AI generated – RuPauls Drag Race in the 80s by aiposterprints